Bu sorunun kısa cevabı evet. Aralık 2017’de Montenegro’nun AB ile olan müzakerelerinde iki fasıl daha eklenmiş olmasıyla konu iyice sıcak hale gelmiş durumda. Şu ana kadar AB, Montenegro ile otuz fasıl açmış durumda. Açılacak toplam fasıl sayısı ise otuz beş. Bir karşılaştırma yapmak amacıyla Montenegro’dan sonraki en kuvvetli aday olan Sırbistan ile AB arasında açılan fasıl sayısını da belki vermemiz lazım: bu sayı sadece on iki. Yani Montenegro diğer aday ülkelerle kıyaslandığında bitiş çizgisine iyice yaklaşmış durumda. Avrupa Konseyi Başkanı Jean-Claude Juncker’ ın geçtiğimiz aylardaki konuya ilişkin demecinde bu sürenin 2025’e kadar uzayabileceği izlenimi oluşmuştur.

Maalesef hayır. Montenegro’ da oturum izni almanın Schengen ülkelerinden kolay vize almayı sağlayacağını düşünmek doğru olmaz.

Hayır. Ülkenin veya AB’ nin gündeminde böyle bir konu maalesef yok.

Evet. Schengen antlaşmasına taraf olan 26 Avrupa ülkesi, aralarında sınır uygulaması yapmadıklarından, ulusal oturum kartına sahip yabancıların ayrıca ulusal vize almasına ihtiyaç duyulmamaktadır. Kısaca bu durum gerçekleştiğinde Montenegro oturum kartınız ve Türk pasaportunuzla Almanya’ya, Fransa’ya, İtalya’ya serbestçe seyahat edeceksiniz. Diğer Schengen ülkelerinde maksimum kalış süreniz, 180 gün içinde 90 gündür. Bu, zaman içinde kazanılacak oldukça önemli bir avantajdır. Yani Montenegro’da şimdilerde şirket kurmak suretiyle ileride elde edilebilecek Schengen hakları son derece değerlidir.

Bu durumda Türk pasaportunuz ve Montenegro oturum kartınızla, diğer Schengen ülkelerine serbestçe seyahat edebilir, 180 günlük zaman dilimi içinde 90 gün süreyle Schengen ülkelerinde (26 Avrupa ülkesi) kalabilirsiniz. Ancak Türk pasaportuyla seyahat ediyorsanız, Montenegro’daki oturum izniniz size diğer Schengen ülkelerine gidip yerleşme olanağı sağlamaz.

Montenegro Vatandaşlık Yasası, on yıllık oturumdan sonra yabancıların vatandaşlık başvurusu yapmasına olanak sağlamaktadır. Unutmamak gerekir ki oturum süresi, vatandaşlık için tek şart değildir. İşin bir de kültürel boyutu (dil bilmek, ülke kültürünü benimsemek vb.) bulunmaktadır. On yıl sonrasında başvurunuzun kabul edilmesi durumunda ve Montenegro’ nun AB’ye tam üye olacağı varsayımıyla, bu durumda diğer AB vatandaşlarının haklarına sahip olacağınızı söyleyebiliriz. Bu da emeğin ve sermayenin serbest dolaşımı anlamına gelmektedir. İşte o zaman Montenegro pasaportunuzla, eğer isterseniz, diğer AB ülkelerinde yaşama hakkına da sahip olmaktasınız. Montenegro’ da şirket kurarak çalışma ve oturum izni almak halen az bürokrasi ve düşük maliyetlerle mümkün olabilmektedir. Henüz yapılabilir durumdayken bu durumdan yararlanmak, girişimcilerimiz için Avrupa’ya açılımda güçlü fırsatları da beraberinde getirmektedir

Daha önce, Montenegro (Karadağ) Hükümeti tarafından, ülkedeki bazı kalkınma projelerine yatırım yapacak yabancılara vatandaşlık verilmesine olanak sağlayacak program açıklanmış, ancak programın detaylarıyla ilgili farklı devlet birimlerinin çalışma yapacağı belirtilmişti. Konuyla ilgili olarak, 22 Kasım 2018 tarihinde yapılan açıklama ile Karadağ Hükümeti, çok merak edilen bazı detayları netleştirdi. Buna göre, 2019 yılı Ocak ayından itibaren üç yıl boyunca toplam 2000 yabancıya vatandaşlık verilecek. Bu yöntemle toplanacak olan fonlar, ülkenin kalkınması için kullanılacak.

Daha önce yapılan açıklamalar çerçevesinde, Karadağ vatandaşlığı almak isteyenlerin aşağıdaki maddi koşulların üçünü birden yerine getirmesi gerekiyor:

a) Sahil şeridinde ve başkent Podgorica’da yapılacak turizm projelerine katılım için €450,000 tutarında yatırım veya Ülkenin kuzey ve iç kesimindeki (Podgorica hariç) turizm projelerine katılım için €250,000 tutarında yatırım

b) Devlete €100,000 harç ödenmesi

c) Ana başvuru sahibi için €15,000, dört aile üyesine kadar her bir aile üyesi için €10,000, eğer dörtten fazla aile üyesi için başvurulursa, her bir ek aile üyesi için €50,000 başvuru ücreti.

Peki, Karadağ’da hangi sektörlere yapılan, hangi tutarlardaki yatırımlar vatandaşlık çerçevesinde değerlendirilecek? Uzun zamandır merak edilen bu sorunun cevabı: turizm sektöründe 4 ya da 5 yıldızlı otel yatırımları.

Yatırım kriterleri aşağıdaki gibi:

a) Sahil şeridinde ve başkent Podgorica’da: en az 60 odası ve en az 80 çalışanı olacak, en az 15 milyon Euro yatırım değerine sahip 5-yıldızlı otel projeleri.

b) Ülkenin kuzey ve iç kesiminde (Podgorica hariç): en az 35 odası, 25 çalışanı olacak, en az 5 milyon Euro yatırım değerine sahip en az 4 yıldızlı otel projeleri.